Defensie versus Suske en Wiske nummer 149
Door: LKol b.d. Evert Jan Kwint
De Nederlandse defensiebijdrage, om bovengenoemde conflicten het hoofd te bieden, is er op dit moment niet als gevolg van de naweeën van het miljard euro aan bezuinigingen in 2011. De Nederlandse bijdrage aan de Very High Readiness Joint Task Force (VJTF, de snelle reactiemacht van de NAVO) kon logistiek niet worden ondersteund, de eventuele inzet van de luchtmobiele brigade na het neerhalen van vlucht MH17 in de zomer van 2014 was een wassen neus (geen transportmiddelen en geen munitie beschikbaar) en de Nederlandse bijdrage aan missies om de vluchtelingenstromen vanuit het Midden-Oosten en Afrika te stoppen is nagenoeg nihil. Om Defensie in korte tijd te repareren, en adequaat optreden in genoemde gebieden wel mogelijk te maken, is minimaal 400 miljoen euro nodig, een bedrag dat makkelijk uit de 5 miljard euro lastenverlichting betaald had kunnen worden.
Uiteraard is de huidige minister van Defensie Hennis hiervan op de hoogte en pleit zelfs voor een verhoging van het defensiebudget met 2 miljard euro, niet alleen om te herstellen, maar ook om verantwoord te kunnen investeren. Want niet alleen de F-16 moet worden vervangen, onder andere zijn ook de onderzeeboten en fregatten van de marine aan vervanging toe. En dat past niet binnen het huidige budget, zelfs niet na een verhoging met 2 miljard euro. Echter minister Hennis wordt door premier Rutte en minister Dijsselbloem op dit punt schijnbaar gegijzeld. Volgens ingewijden wordt Defensie op korte termijn niet gerepareerd, laat staan dat genoemde investeringen allemaal betaalbaar worden.
De voorjaarsnota 2016 bleek vooralsnog geen verbetering te bieden en wat de verkiezingen van 2017 gaan opleveren is nog maar afwachten. Toch heeft Rutte in 2014 in Wales toegezegd naar een defen- siebudget van 2% van het BBP te willen groeien. Daarmee zijn reparatie alsmede de noodzakelijke investeringen wel mogelijk. Tot op heden blijkt op geen enkele manier dat die toezegging wordt nagekomen en ook zijn er geen signalen die erop wijzen dat het in de toekomst wel gaat gebeuren. Heel veel mensen hebben over de afspraken in Wales gelezen en volgen de ontwikkelingen kritisch, want het gevoel van onveiligheid onder de bevolking neemt volgens peilingen toe. En dat zal, gelet op de gebeurtenissen in Frankrijk en België in het afgelopen voorjaar, alleen maar toenemen.
Bij dit alles vraag je jezelf natuurlijk af hoe iemand daar niet van wakker kan liggen. Dat heeft mogelijk te maken met de verdeling van verantwoordelijkheden. De minister van Financiën moet het huishoud- boekje op orde houden, dus die is niet verantwoordelijk voor de tekorten bij Defensie. De minister van Defensie heeft haar verantwoordelijkheid genomen door meer geld te vragen. Dat geld komt er niet, dus kan ook deze minister niet verantwoordelijk worden gehouden voor de miserabele situatie bij Defensie.
En de minister van Algemene Zaken kan die verantwoordelijkheid niet overnemen, dat zou immers duiden op wantrouwen ten opzichte van andere kabinetsleden terwijl hij juist, in zijn verantwoordelijkheid als premier, de boel bij elkaar moet houden. En dat is dus de reden dat hij er niet van wakker kan liggen, want dat zou immers duiden op een gevoel van verantwoordelijkheid.